Chaos in Amsterdam. De Israëlische fans arriveerden en de stad brandde figuurlijk los. Er kwamen rellen, sirenes, helikopters – het soort spanning dat je maar al te vaak voelt in een stad waar iets altijd lijkt te broeien, net onder de oppervlakte. En dan is er één vraag die steeds opduikt: hoe komt het dat deze jonge jongens, die hier zijn geboren en opgegroeid, steeds weer in dit patroon terechtkomen? De woorden “Marokkaans tuig” vliegen rond alsof er geen context is, alsof er geen andere mogelijkheden zijn. En toch, juist in diezelfde straten, in diezelfde wijken, groeiden mensen op zoals Ahmed Aboutaleb en Ahmed Marcouch – mannen die het schopten tot burgemeester en volksvertegenwoordiger. Hoe kan het dat sommigen opstaan en anderen vallen?
Kijk naar Marcouch, die zijn jeugd doorbracht in een klein kustplaatsje in Noord-Marokko en opgroeide in een gezin dat barstte van de verhalen en schrammen van migratie en verlies. Zijn vader kwam naar Nederland als gastarbeider en werkte in Amsterdam. Zijn moeder overleed toen Marcouch nog maar drie was, en hij groeide op in een wereld waarin hij niet zeker kon zijn van zijn plek. Toen hij tien was, verhuisde hij naar de Oosterparkbuurt. Daar, op een Montessorischool, leerde hij binnen twee jaar Nederlands, niet omdat het moest, maar omdat hij het wilde. Hij werd krantenbezorger en nam zijn eigen weg, trouwde jong en bouwde een leven op dat hem uiteindelijk naar de politiek bracht. Geen makkelijke weg, maar hij liep hem, stap voor stap.
En dan is er Aboutaleb. Opgegroeid als zoon van een imam in de bergen van het Rifgebied, ver weg van Nederland, ver weg van Amsterdam, totdat zijn moeder en zussen zich op zijn vijftiende bij hun vader voegden. Ze kwamen terecht in Den Haag, en voor Aboutaleb werd Nederland de grond waarop hij besloot zijn toekomst op te bouwen. Hij pakte zijn kans, leerde snel de taal, deed een technische opleiding en ging aan het werk bij de RVU, Veronica, de NOS. Hij begon als discussieleider, klom op naar de SER, het CBS, en uiteindelijk het wethouderschap in Amsterdam. Hier maakte hij naam, niet door zijn afkomst te verloochenen, maar door die te omarmen en er zijn eigen versie van succes van te maken.
Dus wat is het dan, dat verschil? Het is een mix van honger, gedrevenheid, en misschien ook een beetje geluk. Waar de één zich afzet, kiest de ander ervoor om mee te doen. Waar de één kiest voor de chaos, kiest de ander voor de lange, soms saaie weg van zelfontwikkeling. Het is niet de buurt of de achtergrond die iemand uiteindelijk bepaalt, maar hoe iemand zichzelf ziet. Aboutaleb en Marcouch zagen zichzelf als onderdeel van de maatschappij die hen in eerste instantie misschien niet wilde, en zij besloten die maatschappij voor zich te winnen.
Dat is waar het vandaan komt: niet iedereen neemt de kans om van de zijlijn naar het midden te stappen. Sommigen vinden in de chaos de ruimte die ze nergens anders krijgen. Maar anderen, zoals Marcouch en Aboutaleb, zagen een toekomst voorbij de korte kicks van een avondje relschoppen. Ze grepen die kans met beide handen en lieten zien dat je, ook al kom je uit dezelfde straten, een ander pad kunt kiezen.