Ik ben geen psycholoog. Of socioloog. Of een antropoloog. Of wat voor ‘loog’ dan ook. Ik ken er ook geen. Nou ja, misschien wel, maar niet bewust. Misschien heb ik ooit een psycholoog de hand geschud bij een verjaardag, terwijl ik me afvroeg waarom de bitterballen koud waren. Maar dat telt niet. Ik ken wel mensen die liegen. Maar die heten geen ‘onwaarheidlogen’. Die zijn gewoon leugenaars.
Toch denk ik, zonder diploma, zonder inschrijving in het Grote Logenregister, dat ik het racismeprobleem heb opgelost. Ja, opgelost. Het klinkt pretentieus, maar geef me even de kans.
Stel je voor: ik geef je vijf blikjes. Allemaal gevuld met Coca-Cola. De echte. De cola van de kerstman. Je zou denken dat je het verschil ruikt, ziet of voelt. Maar als ik diezelfde cola blinddoekend serveer, verandert alles. Plots weet je het niet meer zeker. Misschien was dat blikje net iets kouder, of had het een vleugje metaal. En als ik alles in identieke glazen schenk en zeg: “Het is allemaal hetzelfde,” geloof je me waarschijnlijk. Want uiteindelijk zijn jouw ogen, oren, en zelfs je smaakpapillen slaven van je brein. Jij bepaalt wat je wilt geloven.
Zoals de wereldberoemde filosoof Achraf C.I. ooit zei: “Je maakt niets anders mee dan wat er tussen je oren gebeurt.” Denk daar eens over na.
Wat betekent dit voor racisme? Het betekent dat al die vooroordelen die je voelt, ziet, en ruikt eigenlijk nergens op slaan. Stel je voor: een zwarte Surinamer die praat als jouw buurman Henk. Als je hem niet ziet, zou je denken dat hij gewoon Henk is. Want je hebt geen beeld om een oordeel aan vast te hangen. Je kan hem niet beoordelen op zijn uiterlijk.
Het probleem is dat we allemaal kijken en direct oordelen. Het zijn geen woorden, maar blikken. Het is geen geur, maar aannames. We zetten mensen in hokjes op basis van wat we zien, niet wie ze zijn.
Daarom stel ik voor: een geblinddoekte wereld. Geen uiterlijke verschillen meer. Geen zwart, wit, geel, groen of wat dan ook. Alleen stemmen. Woorden. Gevoelens. Als we niet kunnen zien, worden we eindelijk wie we zijn. Mensen. Geen labels.
Ik weet het, het klinkt utopisch. Maar misschien is dat precies wat we nodig hebben. Een beetje duisternis om eindelijk het licht te zien.